DZIEDZICTWO HUMANIZMU KEIKO NOBUMOTO

Trudno jest prześledzić każdy korzeń wpływów, który prowadzi z powrotem do Keiko Nobumoto.

W ciągu swojej ponad 30-letniej kariery pisarskiej Nobumoto przecierała szlaki w anime, filmie, grach, a nawet publikowanej fikcji. Choć jej bibliografia jest zwodniczo krótka, każda większa produkcja, którą użyczała swoim talentom, stała się sama w sobie tytanem i pomogła poruszyć igłę zarówno animowanej, jak i interaktywnej fikcji. Jej słowa znajdowały się w sercu tych produkcji, prowadząc i napędzając innych twórców, aby ożywili jej światy i postacie w nich.

Nobumoto uczyła się od najlepszych w branży. W 1987 roku ukończyła Anime Scenario House Takao Koyamy, gdzie studiowała pod okiem luminarzy Time Bokan i Dragon Ball Z. Późniejszy wkład w takie hity jak Sailor Moon i Galaxy Angel, znakiem rozpoznawczym pisarstwa Koyamy jest normalizowanie fantastycznych sytuacji poprzez głęboką charakterystykę i dialogi. Podobnie, wpływ opartego na charakterach, humanistycznego stylu pisania Koyamy jest widoczny w wielu pracach Nobumoto. Jej scenariusze często przedstawiają najbardziej odległe scenariusze, jakie można sobie wyobrazić, ale rzadko gubią się w narracyjnych chwastach ze względu na jej bystre oko do ugruntowanych, ludzkich postaci.

Przykładem jest Macross Plus z 1994 roku – pierwsza z wielu współprac Nobumoto z Shinichiro Watanabe. Plus był miękkim resetem dla ówczesnej dziesięcioletniej serii mechów, zarówno pod względem stylu, jak i tonu. Scenariusz Nobumoto nabrał znamion serii i postawił je na głowie, zaszczepiając serię „mecha spotyka idola” z antykapitalistycznym akcentem, ledwie obecnym w oryginale. Jej Macross jest również wyraźnie feministyczny, zajęty sposobem, w jaki kapitalizm przedmiotuje kobiety, a także redukcyjnymi rolami, które często są zmuszane do odgrywania, gdy mężczyźni walczą i zabijają w ich imieniu podczas wojny. Jest to otrzeźwiający wpis skoncentrowany na konflikcie na małą skalę, który wyznaczył twórcę serii tonów, który Shoji Kawamori później zbudował dzięki Macross Zero. Ponadto można argumentować, że Nobumoto przewidziała rozwój Vocaloidów i Vtuberów ze złowrogą hologramową gwiazdą pop Sharon Apple.

Minęło pięć lat do wydania następnej współpracy Watanabe i Nobumoto, Cowboy Bebop. Gdy projekt pogrążył się w piekle rozwoju ze względu na jego postrzegany brak możliwości sprzedaży, Nobumoto napisała Those Were The Days (Hakusen Nagashi), romantyczny dramat skoncentrowany wokół dwóch niegdysiejszych nastolatków z Hokkaido. Seria (napisana wspólnie z Yūki Haradą) okazała się na tyle popularna, że ​​zrodziła wiele programów telewizyjnych i powieść, wszystkie napisane przez Nobumoto. Powszechnie uważane na Zachodzie za pomniejsze dzieło twórcy, Days mówi o ugruntowanej naturze narracji Nobumoto w jej całkowitym braku elementów futurystycznych czy fantastycznych. Sednem jej scenariuszy są złożone i wadliwe istoty ludzkie, a nie zawiła wiedza czy ideologiczne figuranty, a Days jest tego przykładem.

To ludzkie oko wiele mówiło o Cowboy Bebop, gdy Bandai Visual przejął produkcję i wrzucił projekt z powrotem na wyższy bieg. Nobumoto zajmowała się komponowaniem serii i wytyczała narracyjny kurs dla Spike'a, Jeta, Faye i in. obok Watanabe i ekipy Sunrise. W przeciwieństwie do czteroczęściowego Plusa, Nobumoto nie napisała scenariusza do każdego odcinka, a zamiast tego współpracowała z zespołem dziewięciu scenarzystów, aby ożywić serial. Ten proces, choć powszechny w dłuższych seriach, jest w dużej mierze zgodny z duchem pisarstwa Nobumoto i pozornie zamierzonym zamiarem. Jednym z powodów, dla których Bebop działa tak dobrze, jest przekrzywiona struktura, która wyrosła z procesu, w którym unika się typowego opowiadania serialowej opery kosmicznej na rzecz podejścia „problemu tygodnia” – jak twardy, mniej imperialistyczny Star Trek.

Ta struktura jest klasyką Nobumoto, ponieważ skupia ludzkie głosy nad ekspozycją i budowaniem świata. Chociaż napisała dziewięć odcinków (w tym dwuczęściowy finał) i chociaż jej kompozycja jest narracyjną podstawą serii, humanizm Nobumoto jest przykładem tego, jak wiele jej świata zostało nam przekazane przez innych pisarzy. Każdy znacznik Bebop ma unikalny smak do swojej pracy, od wolniejszych, mózgowych odcinków Dai Sato po bardziej pulsujące, nietuzinkowe epizody Michiko Yokote. Połączenie tych radykalnie różnych, ale uzupełniających się smaków jest tym, co wyróżnia Bebop, ponieważ bardziej ustrukturyzowane, zorientowane na szczegóły podejście prawdopodobnie sprawiłoby, że seria byłaby nie do odróżnienia od jej współczesnych. Ale to ogólne przywiązanie do filozofii pisania opartej na postaciach Nobumoto łączy wszystkie te odmienne części w jedną wysublimowaną całość. Humanistyczne inklinacje jej kompozycji kreślą ramy i kontekstualizują wkład każdego pisarza, co skutkuje przedstawieniem wypełnionym postaciami tak wieloaspektowymi, jak proces pisania, który je zrodził.

Rzeczywiście, Nobumoto przyznała, że to złożone, ukierunkowane na postać podejście, gdy mówiła o sukcesie Bebopa. „Jedną rzeczą jest to, że każdy ma różne aspekty tego, kim jest”, powiedziała Nobumoto ANN w 2018 roku. „W całym twoim życiu są różne momenty, w których się zmieniasz. Jeśli chodzi o reżysera, powtarzaliśmy mu, że są to trzy wymiary i że mamy zająć się tymi różnymi aspektami”.

W tym samym wywiadzie Nobumoto szczegółowo omówiła postacie Bebopa i bodźce napędzające ich kreacje. „Retoryka reżysera Watanabe brzmiała: 'zróbmy coś, co chcemy zobaczyć'” – wspomina Nobumoto. „Naszą grupą docelową nie były dzieci, ale my sami i nasi rówieśnicy. Prawda jest taka, że ​​dzieci chcą oglądać to, co oglądają dorośli. I dlatego być może był to jeden z powodów, dla których przyciągnął szeroką publiczność”.

Wpływ Bebopa na branżę anime jest dobrze udokumentowany i nie trzeba go powtarzać, gdy wspomina się twórczość Nobumoto. Ale ten wpływ nie wynika wyłącznie z estetyki i pejzaży dźwiękowych. Bez kompozycji opartej na postaciach prowadzących zespół, otwartej na twórczy wkład i współpracę, serial prawdopodobnie zakończyłby się fiaskiem wśród gwiazd wszystkich innych anime z końca lat 90. o podróżach kosmicznych.

„Muszę przyznać”, zadumała się kiedyś Nobumoto, „Wciąż nie jestem pewna, co robi „kompozytor serii”. Ale gdyby Spike powiedział coś, czego by nie powiedział, to ja bym powiedziała, że to nie było w porządku.

Po Bebopie Nobumoto napisała filmowy interquel do serii, Knockin' on Heaven's Door, zanim skupiła się na jednym ze swoich największych projektów: współautorstwie scenariusza Tokyo Godfathers Satoshiego Kona. Kon był pod takim wrażeniem pracy Nobumoto, że wcześniej poprosił ją o pomoc w napisaniu jego psychologicznego chillera z 1997 roku - Perfect Blue, ale został odrzucony z powodu jej obciążenia pracą przez Bebopa. Oboje wcześniej pracowali przy filmie Katsuhiro Otomo z 1991 roku, World Apartment Horror.

Tokyo Godfathers można uznać za odejście dla Nobumoto, biorąc pod uwagę, że Plus i Bebop ugruntowali jej pozycję jako znacznik anime science fiction. Ale tak naprawdę Kon widział pracę pisarki taką, jaka była: opartą na osobowości, bogatą w dialogi i z naciskiem na rozwój postaci. Te trzy znaki rozpoznawcze leżą u podstaw Godfathers, które Kon określił jako „gra z postaciami” – mające na celu skupienie się mniej na rozwoju fabuły, a bardziej na stanie postaci.

„We wspólnym scenariuszu powitaliśmy Keiko Nobumoto, przyjaciółkę pijącą” – zażartował Kon dla japońskiego magazynu w 2002 roku. „Nie, nie, czekaj… [napisała] Hakusen Nagashi i anime Cowboy Bebop. Osobowość Nobumoto-san, która tworzy postacie o ciepłym i delikatnym wyglądzie, oraz ja, który lubi podstępny i tchórzliwy materiał i kompozycję, dobrze się ze sobą łączą”.

On kontynuował. „To gra postaci. Do tej pory dwie poprzednie prace były produkowane i wycinane, aby podkreślić rozwój fabuły, a nie bohatera. A raczej z powodu różnych ograniczeń musiałem. Ale w nowej pracy tworzę scenariusze i storyboardy z naciskiem na rzeczy takie jak rzeczywistość, w której znajduje się postać.

To oparte na rzeczywistości podejście sprawia, że ​​​​Tokyo Godfathers jest tak wszechobecnym filmem, prawie dwie dekady później. Bujna i płynna animacja Kona, skrupulatnie napisana jak zawsze, nie została wykorzystana do zobrazowania popadania idola pop w psychozę ani do opowiedzenia psychodelicznej historii życia umierającej aktorki. Zamiast tego, większość Godfathers skupia się na ruchach twarzy i fizycznych manierach swoich bezdomnych bohaterów. Film, nakręcony w czasie, gdy bezdomna populacja Japonii zaczęła zmagać się z nasiloną systemową brutalizacją i stygmatyzacją, jest wyzywającym protestem przeciwko dehumanizacji tej populacji. Razem z Konem Nobumoto przekonywała, że uciekinier, który dźgnął swojego rodzica, transseksualna kobieta ze skłonnością do rozciągania prawdy oraz pijak, który porzucił swoją rodzinę, byli tak samo bohaterscy i godni szacunku, jak bardziej „konwencjonalni” bohaterowie w średnim wieku. Tokyo Godfathers to bardzo polityczny film, który uważa się za godny empatii i którego wyróżnia na pośmiewisko, a to oko Nobumoto dla delikatnej ludzkości, któremu Kon zaufał, że pomoże ożywić animację.

Ostatnim projektem anime Nobumoto na dużą skalę byłby Wolf's Rain, czasami reklamowany na Zachodzie jako swego rodzaju następca Bebopa. Ale pomimo powrotu wielu luminarzy z serii z 1998 roku, Wolf's Rain to zupełnie inna bestia. Show, który śledzi grupę wytwornych młodych mężczyzn, którzy przemieniają się w wilki, jest często tępą mieszanką ekologicznego science fiction i spekulatywnej fikcji. W dużej mierze otwarta na interpretację seria skupia się na nieustannym tropieniu raju przez mężczyzn oraz śmierci i zniszczeniu, które zwykle następują po nim.

Tym, co czyni Wolf's Rain wyjątkowym, jest to, jak bardzo różni się od zwykłej twórczości Nobumoto. Podobnie jak Bebop, seria została napisana przez eklektyczny zespół twórców, z których każdy wnosi do stołu swoje własne smaki i talenty. Ale w przeciwieństwie do projektów, które napisała do tej pory, świat Raina i jego wiedza były w całości dziełem Nobumoto – ona bierze wyłączny udział w historii serii i jest jedynym twórcą całej fikcji. Nawet reżyser serialu, Tensai Okamura, szybko przyznaje jej to uznanie.

„Cóż, byłem reżyserem Wolf's Rain, ale autorem opowiadania była Keiko Nobumoto” — powiedział Okamura w rozmowie z ANN w 2017 roku. „Nie jestem jednak pewien, czy mieliśmy bardzo pełną komunikację na ten temat. Kiedy Nobumoto-san pisała tę historię, była trochę zaintrygowana dwoma różnymi aspektami wilków. Bycie szlachetnym, wiesz, godne istnienie wilków w folklorze i bardzo brutalny charakter prawdziwych wilków, i jak to jest sprzeczne charakteryzowanie. Jednak z punktu widzenia faceta nie jestem pewien, czy powiedziałbym, że sam naprawdę zrozumiałem jej intencje”.

Wolf's Rain to być może seria, która wyjaśnia światopogląd Nobumoto lepiej niż jakakolwiek inna jej kreacja. W nim narracja karze mężczyzn, którzy kolonizują i uprzedmiotawiają kobiece ciała, i łączy ich patriarchalne pragnienia z tymi samymi skłonnościami, które wywołują wojny i zanieczyszczają planetę. Innymi słowy – podtekst w jej poprzednich pracach jest tutaj tekstem dobitniejszym niż kiedykolwiek. Czasami krytykowany za swoją złożoność i rzekomą nieprzeniknioną tajemniczość, Wolf's Rain najlepiej ukazuje ideologiczną i filozoficzną głębię Nobumoto, nigdy nie odchodząc zbyt daleko od głównej obsady załamanych, przerażonych chłopców.

Po Wolf's Rain Nobumoto nie chciała ponownie sterować pełnym anime. Przez lata współtworzyła scenariusze do Samurai Champloo, Space Dandy i Carole & Tuesday, ale w dużej mierze kontynuowała pracę w filmie aktorskim i telewizji. Wywiady z Nobumoto są rzadkie i nie jest jasne, czy niezadowolenie z zakończenia Wolf's Rain (serial został zmuszony do zamknięcia w OVA, ponieważ serial musiał pomieścić cztery odcinki podsumowujące) wzbudził w niej niechęć do pracy nad pełnym serialem . Cokolwiek by się nie stało, większość zachodnich fanów anime przestała słyszeć o Nobumoto po Wolf's Rain, a jedynie wspomniane produkcje Watanabe dają nam aż nazbyt krótkie powroty do jej nieskazitelnego scenariusza.

Choć łatwo jest żałować, że bibliografia Keiko Nobumoto jest tak krótka, jak jest, to podczas dyskusji należy wziąć pod uwagę wagę jej dorobku. Macross Plus pomógł utrzymać boom OVA z lat 80. do lat 90. Cowboy Bebop wprowadził do medium całe pokolenie zachodnich fanów. Tokyo Godfathers jest pamiętany nie tylko jako jedno z najlepszych dzieł Satoshiego Kona, ale także jako żywotny queer anime. A Wolf's Rain cieszy się w ostatnich latach ponowną oceną na własnych warunkach – oddzielony od szumu Cowboy Bebop. Warto również zauważyć, że Nobumoto napisała scenariusz i przyczyniła się do powstania dwóch pierwszych gier Kingdom Hearts – jednej z najbardziej płodnych serii gier wideo wszech czasów, z ekspansywną i skomplikowaną wiedzą, która jest mocno zakorzeniona w pomysłach Nobumoto.

Innymi słowy, wpływ Nobumoto nie może być właściwie zmierzony w surowej produkcji – jak większość wielkich artystów. Zamiast tego o wiele bardziej pomysłowe jest przyjrzenie się każdej pojedynczej serii, filmowi i grze, którym użyczyła swoich talentów, i prześledzenie wpływu tych rzeczy na ich odpowiednie media. Ceniona przez wszystkich, którzy z nią pracowali, reputacja Nobumoto jako delikatnej humanistki z radykalnymi poglądami na temat skrzyżowania płci, polityki i ekologii sprawiła, że ​​zasiadła za kierownicą seriali, o których wciąż mówimy dekady później. Poruszyła igłę, jeśli chodzi o dyskusję przez media o kwestiach społecznych i nigdy nie bała się koncentrować bezbronności kobiet i mężczyzn w branży zdominowanej przez męskość.

Nigdy nie będzie drugiej takiej jak Keiko Nobumoto. Ale będą tysiące, które spróbują. Keiko Nobumoto zmarła 1 grudnia na raka przełyku w wieku 57 lat.

AUTOR ORYGINAŁU: Bella B

PRZETŁUMACZYŁ: Matt Predator