HISTORIA YURI

Jeszcze jakieś pięć lat temu, jeśli chciałeś sprawdzić anime lub mangę yuri (media o romantycznych i seksualnych związkach między kobietami), miałeś tylko kilka opcji. Otrzymałbyś jeden z nielicznych tytułów, w których prawie nieuchronnie pojawiłyby się dwie uczennice liceum – prawdopodobnie naiwna i pełna życia młodsza uczennica oraz elegancka gwiazda – w niemal niemożliwie prestiżowej i odosobnionej szkole dla dziewcząt. Jasne, kilka serii doprawiło formułę akcją, ale to była ta sama historia, te same postacie. Ta monotonia była yuri przez długi, długi czas. Ale nagle i szybko krajobraz gatunku się zmienia, pozwalając na ekscytujące nowe historie.

W dzisiejszych czasach czytelnicy angielscy i japońscy mają nie tylko skarbnicę tytułów do wyboru, ale także nowe, ekscytujące ustawienia, różnorodne podgatunki, od science fiction po isekai, oraz bardziej zróżnicowaną obsadę postaci. Jeden z najpopularniejszych nowych podgatunków yuri, „shakaijin yuri” (co oznacza ludzi, którzy są częścią społeczeństwa, w przeciwieństwie do uczniów), przedstawia dorosłe kobiety nawigujące przez życie i romanse w prawdziwym świecie.

Aby zrozumieć, w jaki sposób yuri wyrósł na złożony i szybko rozwijający się gatunek, jakim jest dzisiaj, należy spojrzeć wstecz na jego początki i zrozumieć, dlaczego ustawienia szkolne stały się tak wszechobecne. W latach 1910 i 1920 Japonia była szybko zmieniającym się środowiskiem dla dorastających dziewcząt. Po pierwsze, gdy Japonia zaczęła zacieśniać stosunki z resztą świata, zaczęły przenikać zachodnie dzieła literackie. Wśród nich były powieści dla dzieci, skupiające się na młodych kobietach, takie jak Małe kobietki Lousii May Alcott, które pomogły utrwalić w młodych widzach koncepcje siostrzeństwa i romansu.

Równocześnie szybko pojawiły się w Japonii szkoły jednopłciowe dla dzieci z klasy średniej i wyższej, zakładane zazwyczaj przez organizacje religijne, a do 1913 r. istniało już ponad 200 takich placówek. Szkoły dla dziewcząt tworzyły więzi podziwu między młodszymi i starszymi uczniami – senpai lub „onee-sama” i kohai. Wiele z tych związków miało autentyczne uczucia i pożądanie, ale społeczeństwo uważało je za krótkotrwałe i nieseksualne, co było wynikiem współczesnych postaw homoseksualizmu jako przejściowej więzi między czystymi dziewczętami. W związku z tym związki zostały zaakceptowane jako naturalny etap rozwoju młodych kobiet, które przygotowywały się do zostania żonami i matkami.

Literatura dziewczęca tego czasu, znana jako dzieła klasy S, przedstawiała te relacje jako zaciekłe, platoniczne więzy. Nie były to relacje i postacie yuri, jak zapewne byśmy to dzisiaj uznali, pełne dziewczyn dramatycznie zmagających się ze swoimi uczuciami do siebie, być może po nagłym nieoczekiwanym pocałunku lub wyznaniu. Zamiast tego przedstawiano wyidealizowane, siostrzane, romantyczne przyjaźnie.

Literatura S ma duży wpływ na gatunek yuri. Yaneura no Nishojo i Hana Monogatari od Nobuko Yoshiyi były wówczas niezwykle popularne (zwłaszcza ta druga) i zawierały obrazy, które później zostały zaadaptowane do znaków rozpoznawczych yuri. Ich odosobnione, tajne pokoje i duety fortepianowe były, dekady później, naśladowane przez Maria Watches Over Us i Strawberry Panic!.

Hana Monogatari - Nobuko Yoshiya

Klasa S spadła w literaturze i rzeczywistości w ciągu następnych kilku dekad z powodu zwiększonej cenzury przez rząd japoński i upadku szkół dla dziewcząt. Jednak wiele jego pomysłów pozostało i pojawiło się ponownie w mandze shoujo. Shoujo manga w latach 70. zaczęła zgłębiać idee płci i seksualności. Wśród tych prac była Shiroi Heya no Futari Ryouko Yamagishi, prawdopodobnie pierwsza manga yuri.

Podobnie jak literatura S, Shiroi Heya no Futari została osadzona w odosobnionej katolickiej szkole z internatem i skupiała się na głębokiej więzi między dwiema uczennicami. Badała idee i język związane z miłością i uczuciem, motywy powtarzane w ostatnich pracach yuri - Gdy zakwitnie w nas miłość i Cicha piosenka o miłości. To była literatura S, ale w formie mangi, ewolucja, która stała się standardem, gdy yuri zaczęło się w końcu rozwijać trzydzieści lat później.

Resine (Shiroi Heya no Futari) i Yuu (Bloom Into You) oboje uświadamiają sobie swoje uczucia

Ostatnie odrodzenie relacji S miało miejsce w latach 90. XX wieku. Ten okres przyniósł trzy definitywne prace, które pomogłyby przenieść yuri w nową epokę: Czarodziejka z Księżyca, Rewolucjonistka Utena i Maria Watches Over Us. Wszystkie trzy wykorzystywały obrazy i motywy S, ale podczas gdy pierwsze dwa, kierowane nową erą, były znacznie bardziej wywrotowe, największym osiągnięciem Maria Watches Over Us było doprowadzenie do rewolucji klasy S.

Maria Watches Over Us kopiuje idee proto-yuri: prywatna szkoła religijna, do której mogły uczęszczać tylko eleganckie i czyste dziewczęta, nacisk na relacje senpai-kohai, w których młodsza dziewczyna nazywała swoją starszą „onee-sama” i głębokie, silne romantyczne przyjaźnie. Seria stała się planem, gdy magazyny yuri, takie jak Yuri Shimai, zaczęły pojawiać się na początku 2000 roku. Gdy wydawcy pracowali nad znalezieniem nisz i odbiorców dla tych dzieł, Maria Watches Over Us zapewniła dochodowe i skuteczne ramy, którymi mogli manipulować dla różnych grup wiekowych i płci.

W konsekwencji zdecydowana większość prac yuri na tym etapie skupiała się na dziewczętach w szkole, często w odosobnionym środowisku, oddzielonym od świata przyrody. Były to fantazje yuri, w których nie istniał żaden mężczyzna, a dziewczyny mogły przeżywać swoje romantyczne i siostrzane związki na rozległych polach lilii i sekretnych ogrodach. Niektóre serie traktowały te aspekty jako wartości nominalne, takie jak Kisses, Sighs, and Cherry Blossom Pink oraz First Love Sisters. Z kolei inne, takie jak Kannazuki no Miko (Kapłanki Przeklętych Dni), wykorzystywały elementy science fiction i mecha, aby dotrzeć do męskiej publiczności.

Popularność szkolnych prac yuri wzrosła, ponieważ wydawcy nadal promowali jego wizerunek. Na przykład Strawberry Panic! zaprezentowała przewróconą parodię, w której konsumenci mogli podglądać życie prywatne eleganckich młodych kobiet w fantastycznej i „czystej” atmosferze. Zaczęło się jako zwykła seria artykułów w magazynie, zanim zostało katapultowane w pełnoprawną serię multimedialną z mangą, nowelką, anime, audycją radiową i visual novel.

Opowiadanie Strawberry Panic! z magazynu Dengeki G - Historia: Sakurako Kimino, Sztuka: Chitose Maki

Od czasu do czasu w tym okresie pojawiały się prace skupiające się na dorosłych, takie jak The Conditions of Paradise Akiko Morishimy, oferujące krótką i ekscytującą wyprawę z dala od pozłacanych korytarzy szkolnego życia fantasy. Mimo to wydawcy nieuchronnie nadal naciskali na coraz więcej szkolnych opowieści yuri. Nawet dzisiaj najbardziej udane utwory yuri, takie jak Gdy zakwitnie w nas miłość, Citrus i Cicha piosenka o miłości, nadal opierają się na szkolnych tropach yuri. Jednak powoli, ale pewnie, gatunek rośnie i przenosi się poza klasę do prawdziwego świata.

Trudno jest dokładnie określić, co zmieniło się w ciągu ostatnich 10 lat, co pozwoliło yuri uwolnić się od siostrzanych narracji szkolnych. Żadne pojedyncze wydarzenie lub seria nie wymusiły ewolucji gatunku, ale szybka kaskada czynników zewnętrznych i wewnętrznych pozwoliła mu się uwolnić. Obejmowały one od twórców i odbiorców gatunku po Internet i nowe możliwości, jakie on zastosował. Platformy internetowe, takie jak pixiv i Twitter, zapewniły twórcom i mangakom nowe miejsca do publikowania i eksperymentowania bez tradycyjnych procesów wydawniczych i redakcyjnych. Podczas gdy twórcy publikowali oryginalne prace i doujinshi na długo przed pojawieniem się takich stron internetowych, świat cyfrowy odniósł sukces i popularność, które wcześniej były znacznie mniej prawdopodobne bez wsparcia i siły marketingowej wydawcy. Dla yuri to zjawisko oznaczało, że utwory mniej atrakcyjne dla wydawców, czyli te, które nie były romansami szkolnymi, wciąż mogły znaleźć odbiorców. Dwa takie tytuły to Moje lesbijskie doświadczenie w walce z samotnością Kabi Nagaty i Yuri Life Kurukuruhime.

Yuri Life to zbiór krótkich, zazwyczaj jednostronicowych historii o różnych parach lesbijskich żyjących razem. Podczas gdy wiele postaci było śmiesznych i fantazjowało na temat efektów komiksowych, takich jak jedna historia o ponurym żniwiarzu i jej współlokatorce, miały one znajomą scenerię: rzeczywistość. Nie był osadzony w prywatnej szkole dla dziewcząt, gdzie eleganckie młode damy przysięgały sobie nawzajem i przebierały się za książąt i aniołów na dramatyczne wyścigi konne, co było w prawdziwym świecie. Co więcej, Yuri Life czerpie wiele swojego humoru z bardziej przyziemnych, mniej przesadnych sytuacji, takich jak jedna kobieta rozweselająca swojego partnera po porażce zawodowej.

Yuri Life - Kurukuruhime

Z drugiej strony twórczość Nagaty jest tak daleka od uczennic i fantazji, jak to tylko możliwe, ponieważ jest autobiografią dokumentującą autentyczne zmagania autorki z depresją, zaburzeniami odżywiania i jej seksualnością. Ta praca nie tylko była drastyczną zmianą w stosunku do tradycyjnych opowieści yuri, ale również odniosła niesamowity sukces. Tom zdobył nagrodę Harvey Award 2018 dla najlepszej mangi i zrodził kolejne części My Solo Exchange Diary, My Alcoholic Escape from Reality i My Wandering Warrior Existence.

Podczas gdy pixiv i Twitter dały artystom możliwość dzielenia się oszałamiającymi wizualnie dziełami i pięknie ilustrowanymi historiami, pisarze wykorzystali również Internet do rozpowszechniania swoich narracji yuri. Trzy serie fantasy yuri, Sexiled, Roll Over and Die i I'm In Love with the Villainess, rozpoczęły się jako powieści internetowe w Shōsetsuka ni Narō. Wszystkie odniosły sukces w głównym nurcie, a każda z nich była licencjonowana za granicą i zaadaptowana do mangi. Historie te wyraźnie różnią się od historii inspirowanych klasą S, nie mają wglądu „onee-sama”.

Pomimo ich magicznych światów, wiele z tych prac poruszało problemy ze świata rzeczywistego. Autorka Sexiled - Ameko Kaeruda została zainspirowana do napisania powieści, która opowiada o kobietach walczących z zakorzenionym seksizmem i nierównościami płci, po tym, jak usłyszała o Tokijskim Uniwersytecie Medycznym obniżającym wyniki kobiet przystępujących do egzaminów wstępnych. I'm in Love with the Villainess zawiera dyskusje o tożsamości LGBTQ+ i społeczeństwie, w tym o znaczeniu reprezentowania ich w mediach, rozmowach na temat stereotypów osób queer oraz przedstawiających zmagania o seksualność i tożsamość płciową.

Pojawienie się podgatunków również przyspieszyło rozwój i ewolucję yuri. Wszystkie wspomniane wcześniej powieści internetowe w Naro to fantasy, ale inne podgatunki, takie jak science fiction, również kwitną w yuri. Popularność specjalnego wydania Rikimury Mizoguchi z yuri w S-F Magazine okazała się tak wielka, że ​​została przedrukowana przed wydaniem, co było osiągnięciem tylko raz w 59-letniej historii magazynu. Nie był to jednak szczęśliwy traf. Nieprzerwany sukces dzieł sci-fi yuri, takich jak Otherside Picnic i Last and First Idol, fanfic Love Live! Gengena Kusano zamieniły twarde sci-fi w egzystencjalny lęk, tylko jeszcze bardziej udowadnia, że ​​publiczność jest chętna do innych form opowiadania yuri.

Otherside Picnic - Anime: LIDEN FILMS & Felix Films

Rzeczywiście, konsumenci w Japonii i za granicą chętnie zobaczą yuri poza szkolnym boiskiem. W Japonii I'm in Love with the Villainess zajęła 5 miejsce w „Manga We Want to See Animated” AnimeJapan. Co więcej, strona z wiadomościami yuri, Yuri Navi, która często prowadzi ankiety czytelników, widziała yuri wystawiane poza szkołą, takie jak popularność książki Miyako Miyahary - Even If It Was Just Once, I Regret It.

Zagraniczni czytelnicy pomagają również zwiększyć atrakcyjność tych historii yuri. Do niedawna rynki zagraniczne stanowiły niewielką część sfery wydawniczej yuri, ale gatunek ten eksplodował na scenie w ciągu ostatnich kilku lat. Teraz każdy większy amerykański wydawca aktywnie udziela licencji na yuri. Ale zagraniczna publiczność nie podoba się każdemu tytułowi.

Kiedy Tokyopop próbował wydać Maria Watches Over Us w Niemczech, nie sprzedawał się szczególnie dobrze. Tropy, siostrzane związki i przemijający romans dzieł inspirowanych S nie poruszyły publiczności. Dość rozważna treść relacji S nie spełniała ich standardów ani nie odnosiła się do ich doświadczeń. Jak zauważyła Verena Maser w swojej prezentacji No Place For Lilies podczas konferencji Mechademia w 2021 r., niemieccy czytelnicy – ​​i chciałabym rozszerzyć to na większość Zachodniego Yurijina – są przyzwyczajeni do bardziej liberalnych przedstawień homoseksualizmu.

Na szczęście wydawcy mogą teraz licencjonować dzieła, w których występuje bardziej wyraźny romans między postaciami kobiecymi. Donuts Under a Crescent Moon, Days of Love at Seagull Villa, How Do We Relationship? i Sexiled — wszystkie te tytuły zyskały wyższą popularność w angielskich witrynach sklepowych, takich jak Amazon i BookWalker Global, niż romanse szkolne. Widzowie pragną tych serii! Doszło do tego, że nawet manga, taka jak The Condition of Paradise, pierwotnie opublikowana w 2008 roku, została właśnie wydana w języku angielskim w 2020 roku.

How Do We Relationship? - Tamifull

Jest jednak jeden czynnik, który podniósł popularność shakaijin yuri i popchnął gatunek do ewolucji jeszcze bardziej, niż wymaga tego internet czy publiczność: sami twórcy. Yuri mangaka od dawna naciska na różne rodzaje historii. Jak wcześniej wspomniano, Akiko Morishima od ponad dekady tworzy yuri z postaciami dla dorosłych, ale wielu innych artystów również pracowało nad włączeniem tych historii.

Jednym z najbardziej rewolucyjnych sposobów pokazania dorosłych w serii yuri jest połączenie go ze szkolnym romansem. Serie takie jak Gdy zakwitnie w nas miłość i Girl Friends dały czytelnikom wskazówki lub przebłyski ich postaci w dorosłym życiu. Pierwsza zawiera rozdział mangi i cały tom spin-offu light novel, Regarding Saeki Sayaka, poświęcony temu tematowi na studiach. Jednak najbardziej uzasadnionym przejściem licealnej serii do prawdziwego świata jest Kase-san and... Yamada Hiromi Takashimy, kontynuacja jej popularnej serii Kase-san, kontynuująca romans tytułowych bohaterek po ukończeniu szkoły.

Bloom Into You: Regarding Saeki Sayaka — Autor: Hitoma Iruma, Sztuka: Nio Nakatani

Antologie dostarczały innym możliwości przedstawiania postaci dorosłych. Kiedy Kadokawa opublikowała pierwszy numer swojej serii Éclair, wielu mangaków przeniosło dość luźny temat „yuri” na nowe granice. Izumi Kawanami skorzystała z okazji, by stworzyć historie shakaijin z fabułami, które różniły się od wątków „dziewczyna spotyka dziewczynę”, powszechnych we współczesnej szkole yuri. Jej wpis „My Cute Bitch” opowiadał o dwóch kobietach, z których jedna próbuje umawiać się z mężczyzną pomimo braku pociągu do jego płci, przeprowadzając się razem do mieszkania. W innym rozdziale Taki Kitao widzimy dwie kobiety piekące razem ciasto. Inne antologie, takie jak Whenever Our Eyes Meet i Chocolate, skupiają się wyłącznie na postaciach dorosłych. Kiedy Futabasha rozpoczęła swoją serię antologii Syrup w 2019 roku, pierwszy tom skupiał się na dorosłych kobietach.

Nie tylko twórcy skupili się na historiach dla dorosłych. Dużo więcej przeszło od narracji uczennic do narracji shakaijin. Nio Nakatani jest doskonałym przykładem tego zjawiska. Jeśli prześledzisz jej wkład w antologie Éclair – które są ze sobą powiązane chronologicznie w Farewell to My Alter – zobaczysz zwrot w kierunku opowieści o dorosłych lesbijkach, które borykają się z naturalnymi uczuciami i konsekwencjami długotrwałych związków.

Ponieważ publiczność szukała różnych historii, mangaka zdesperowana, by im to dać, i powtarzające się dowody na to, że yuri z postaciami dorosłymi może dobrze sobie radzić, wydawcy w końcu zwiększyli produkcję shakaijin yuri – dość dramatycznie.

Jeszcze w 2015 roku oglądaliśmy tylko jeden lub dwa seriale dla dorosłych, takie jak After Hours Yūty Nishio rocznie. Ale mnóstwo yuri eksplorujących różnorodne motywy z dorosłymi obsadami jest teraz dostępne dla konsumentów. Days of Love at Seagull Villa opowiada o uzdrowieniu kobiety po tym, jak jej chłopak zostawił ją dla innej kobiety. Still Sick widzi, jak młoda kobieta pomaga swej współpracownicy na nowo odkryć jej pasję do sztuki i mangi. Our Teachers Are Dating! jest puszystą i pikantną zabawą w namiętnym i uroczym związku. Jest tak wiele doskonałych wyborów!

Still Sick - Akashi

Tropy i tradycje definiują yuri. Chociaż gatunek ten cieszy się fascynującą historią – przekraczającą demografię, okresy i media – uczennice i duchowe, siostrzane związki zawsze były jego rdzeniem. Teraz, dzięki technologii, widzom i twórcom, zaczynamy widzieć, jak te tradycje się załamują, a gatunek rośnie. Niestrudzone wysiłki jego zwolenników spowodowały potężną, grzmiącą zmianę w niegdyś stagnującym gatunku. Yuri w końcu wyrusza poza klasę, poza cudowną fantazję o odosobnionych przestrzeniach dla eleganckich młodych kobiet, przeszłość ulotne, młodzieńcze wyrazy uczuć i romansu, a także w realny świat.

ORYGINALNY AUTOR: Nicki “YuriMother” Bauman

PRZETŁUMACZYŁ: Matt Predator

DOPISEK PREDATORA: Jako wielki fan yuri, gdybym miał polecić naprawdę idealne blisko 100% yuri, zdecydowanie poleciłbym Shoujo Sect.

Wątek yuri poza mangą, można znaleźć też w takich tworach komiksowych jak Legenda Korry, Sunstone, Lily Love czy Pulse.

Warto też nadmienić, że gatunek yuri stał się tak popularny i wielbiony, że zaczęto go wplatać do zachodnich animacji, czego najlepszymi przykładami są She-Ra, Pora na Przygodę, Steven Universe, Harley Quinn czy Sowi Dom.